Kabuki là gì? Những nét đặc sắc trong kịch múa Kabuki tại Nhật Bản

 

Kabuki là gì? 

Kabuki (歌舞伎) trong tiếng Hán được hiểu theo nghĩa là "Ca Vũ Kỹ", "Ca" là ca hát, "vũ" là múa và "kỹ" là kỹ năng, kabuki hiểu nôm na là "kỹ năng múa hát". Trong tiếng Nhật, “Kabuki” vốn có  nguyên động từ kabuku; có nghĩa là tạo phong thái hào nhoáng thu hút sự chú ý, hay có những lời nói, hành động khác bình thường.

Vào những năm của triều Keichō, chuyển giao sang đầu thời kì Edo, xuất hiện những kẻ vô công dồi nghề, mặc trang phục dị thường đi lại trên đường với những hành vi kì quặc, mọi người đã gọi họ là “bọn kabuki”. Những điều kì quặc hay hành động khác lạ chính là những đặc trưng không thể thiếu trong kabuki.
 
Kabuki là một hình sân khấu truyền thống của Nhật Bản, nó tương tự với kinh kịch của Trung Quốc, nhạc kịch của các nước châu Âu, hay nghệ thuật tuồng ở Việt Nam. Nhà hát Kabuki được biết đến với sự cách điệu hóa trong kịch nghệ và sự phức tạp trong việc trang điểm cho người biểu diễn.
 
Kabuki có từ bao giờ?

Kabuki là một hình thức truyền thống của nhà hát Nhật Bản có nguồn gốc trong thời kỳ Edo, kéo dài từ năm 1603 cho đến năm 1868. Ngày nay, nghệ thuật này vẫn được duy trì, phát triển và được dàn dựng hiện đại để có thể tiếp cận với giới trẻ.
 
Một ví dụ điển hình cho điều này, là gần đây bộ truyện anime nổi tiếng toàn thế giới One Piece – Vua hải tặc đã được đưa lên sân khấu Kabuki biểu diễn tại nhà hát Shinbashi Enbujo,Tokyo. Màn biểu diễn đã được mọi người đón nhận nhiệt tình, đặc biệt những người yêu thích hình ảnh những tên cướp biển đáng yêu và cũng rất nghĩa khí trong One Piece.
Kabuki không chỉ được biểu diễn trong các rạp hát, mà chúng có được tổ chức ở ngoài trời tại các lễ hội như là một hình thức giải trí đường phố.

Một số thông tin thú vị nữa về Kabuki

Kabuki cũng có thể hiểu là đoàn hát toàn nam giới, nhưng bạn có biết rằng nghệ thuật này được tạo ra từ một người phụ nữ tên là Izumo no Okuni?

Okuni đã phát triển một phong cách kịch-múa độc đáo để kể những câu chuyện hài hước của cuộc sống bình thường. Những tiết mục được biểu diễn bởi các cả nam và nữ. Và nó trở nên phổ biến đến mức cô được yêu cầu biểu diễn ở phía trước của Tòa án Hoàng gia.
Những công ty đối thủ khác cũng thiết lập những nhà hát tương tự và Kabuki lan truyền nhanh chóng trên khắp Nhật Bản. Quận Yoshiwara thuộc vùng Edo đã có rất nhiều rạp hát Kabuki để tất cả mọi người thuộc mọi tầng lớp tự họp và thưởng thức những tiết mục đặc sắc.

Nhưng vì bị cáo buộc bởi nạn mại dâm - tai tiếng giữa những người giàu có và những người nghèo khổ, Mạc phủ đã cấm không có nữ biểu diễn Kabuki từ năm 1629. Kể từ đó, chỉ có nam giời tham gia biểu diễn Kabuki.
  Quay lại trong ngày, những thanh thiếu niên xinh đẹp thường được chọn để biểu diễn các vở Kabuki. Vì nghệ thuật này nhận được rất nhiều sự yêu thích của mọi người, do vậy những diễn viên nữ lại càng trở nên nổi tiếng, có được cả tiền bạc và quyền lực.

Đôi khi do sự tôn thờ thần tượn của các fan mà đã có không ít những cuộc tranh chấp diễn ra. Chính điều này mà Mạc phủ lại một lần nữa cấm cả diễn viên nam nữ trẻ tuổi từ giai đoạn đó cho đến năm 1652.
 
Từ năm 1673 đến 1841, Kabuki là hình thức phổ biến nhất để giải trí với nhiều vở kịch được biểu diễn hàng ngày. Sau khi chiến tranh kết thúc, Kabuki là thực sự trở lại và vẫn là hình thức phổ biến nhất của sân khấu truyền thống của Nhật Bản cho đến ngày hôm nay.

Xem Kabuki ở đâu?

 

Nếu bạn đang ở trong thủ đô Tokyo, bạn có thể đến Nhà hát Shimbashi Enbujo và Nhà hát quốc gia để thưởng thức Kabuki. Xuôi xuống vùng Kansai thì có Nhà hát Minamiza  ở Kyoto, Nhà hát Shochiku-za, Osaka để xem chúng.
 
Hay ở lễ hội nữa? Hàng năm, vào tháng 5, tại thị trấn Komatsu, quận Ishikawa tổ chức Liên hoan Otabi nổi tiếng với các buổi biểu diễn Kabuki của trẻ em. Và Lễ hội Nagahama Hikiyama, một trong ba lễ hội nổi lớn của Nhật Bản, được tổ chức từ đầu đến giữa tháng tư tại tỉnh Shiga.

Ngoài ra, Bảo tàng Ekin Kochi (nơi dành riêng cho các nghệ sĩ tài năng thế kỷ 19 thường xuyên vẽ phông nền cho Kabuki) tổ chức lễ hội để mang nghệ thuật Kabuki đến Kyushu trong tuần thứ ba của tháng bảy mỗi năm.

Nhật Bản nổi tiếng với nền văn hóa đa dạng với những loại hình nghệ thuật độc đáo, bạn có thể tìm hiểu thêm qua bài viết:

>> Shibari là gì - Tìm hiểu nghệ thuật trói dây khiêu gợi tại Nhật Bản